ابزارهای سنتی و رایج مدیریت استراتژیک دیگر کارایی لازم را ندارند و این موضوع به یک باور رایج در میان بسیاری از متخصصان تبدیل شده است. ابتدا مدیران به این نتیجه رسیدند، سپس برنامه ریزان استراتژیک و در نهایت، حتی متعصب ترین مشاوران نیز به این حقیقت تن دادند. حالا این سؤال مطرح میشود که چه کاری باید انجام داد؟ قبل از پاسخ به این سؤال، ابتدا اجازه دهید به دلایل این تغییر نگاه بیندازیم:

۱.      روتین شدن فرآیندهای استراتژیک. فرآیندهای مدیریت استراتژیک در بسیاری از شرکتها به یک بلوغ نسبی رسیده است. دستورالعملها، رویه ها، فرمها و سامانه های پایش استراتژیک به یک کارکرد فراگیر تبدیل شدهاند. مشکل از آنجا آغاز می شود که تأکید بیش از حد بر اسناد، پر کردن فرمها، ارائه گزارشهای مفصل و برگزاری جلسات گاه به گاه، فرآیند استراتژی را به یک کار اداری و فاقد خلاقیت تبدیل کرده است. نتیجه این رویکرد، برنامه ها و جلساتی است که تأثیر عملی آنها بسیار کم و اغلب ناامیدکننده است.

۲.      عدم بکارگیری تفکر انتقادی. استراتژی نیازمند تفکر عمیق، خلاقیت، ایده زایی و شهود است. اما در اغلب مواقع، “فکر کردن” به یک کار دشوار تبدیل می شود که بسیاری از افراد از آن اجتناب می کنند. مغز انسان به طور طبیعی تمایل دارد منابع خود را برای وظایف ساده تر مصرف کند. در نتیجه، تفکر عمیق به ندرت بطور مستمر اتفاق می افتد، و فرآیندهای استراتژیک بدون تحلیل های کافی و به صورت سطحی پیش می روند.

۳.      ناتوانی در پاسخ به تحول دیجیتال. تحول دیجیتال تغییرات عمیق و شگفت انگیزی را در محیط کسب و کار ایجاد کرده است، اما چارچوبهای سنتی برنامه ریزی هنوز نتوانسته اند انعطاف پذیری لازم برای سازگاری با این تغییرات را پیدا کنند. ناکارآمدی این ابزارها در مواجهه با فناوریهای پیشرفته و داده های کلان به وضوح قابل مشاهده است.

۴.      عدم همخوانی با سرعت تغییرات. تغییرات به قدری سریع رخ می دهند که به محض تدوین و تصویب یک برنامه، عملاً منسوخ شده است. در فضای کسب و کار امروز، تغییرات سریع نیازمند بازنگری مداوم استراتژیها هستند، اما برنامه ریزیهای سنتی نمی توانند به این سرعت پاسخ دهند.

۵.      تصمیمهای فردی مدیران ارشد. مدیران ارشد به دلیل ارتباطات گسترده و دریافت پیشنهادات متنوع، اغلب تصمیمات خود را خارج از چارچوبهای رسمی مکتب برنامه ریزی اتخاذ میکنند. این وضعیت باعث می شود که استراتژی به ابزاری برای فشار آوردن یا زیر سؤال بردن دیگران تبدیل شود.

بنا به دلایلی که در بالا گفته شد، اغلب استراتژیها یا به درستی تدوین نمی شوند یا در مرحله اجرا نادیده گرفته میشوند. در بهترین شرایط، استراتژیها به ویترینی برای نمایش دادن به استانداردهای ایزو و مانند آن شده است. اما، برای حل این مشکل چه میتوان کرد؟

راهکارها

برای سازمانهایی که با چالشهای بالا در مدیریت استراتژیک مواجه هستند، رویکردهای نوین میتوانند راه حل مؤثر و کاربردی ارائه دهند. در ادامه دو راهکار کلیدی معرفی میشوند:

۱.تمرکز بر موقعیت منحصربفرد. در دنیای امروز، جایی که رقابت به طور مداوم پیچیده تر میشود، تنها سازمانهایی موفق خواهند بود که بتوانند یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند. نظریه استراتژی رقابتی نوین به سازمانها پیشنهاد میکند که به جای اتلاف منابع بر فعالیتهای متعدد و کم اثر، منابع خود را بر فرصتهایی متمرکز کنند که بیشترین تأثیر را بر موفقیت آنها دارند.

این رویکرد:

• به شناسایی دقیق نقاط قوت منحصربفرد سازمان کمک میکند.

• باعث میشود سازمانها در موقعیتهای رقابتی خاص، برجسته و غیرقابل جایگزین باشند.

• هزینه ها و منابع را به صورت هدفمند مدیریت کرده و اثربخشی را افزایش میدهد.

برای یادگیری و پیاده سازی این رویکرد در سازمان خود، دوره پازل مرتب (طرحریزی استراتژی رقابتی نوین) طراحی شده است. این دوره به شما کمک میکند تا از مدلهای نوآورانه بهره ببرید و مسیر موفقیت استراتژیک را هموار کنید. برای آشنایی با این دوره کلیک کنید.

۲. منتورینگ: راهنمایی هدفمند در استراتژی. منتورینگ یکی از ابزارهای قدرتمند در توسعه مهارتهای استراتژیک مدیران است. این فرآیند به مدیران اجازه میدهد تا:

• از تجربیات ارزشمند متخصصان استفاده کنند.

• دیدگاه های جدید و متنوعی نسبت به چالشها پیدا کنند.

• مهارتهای تفکر استراتژیک خود را تقویت کرده و تصمیمات بهتری بگیرند.

منتورینگ نه تنها مشکلات فعلی سازمان را حل میکند، بلکه مدیران را برای مواجهه با چالشهای آینده آماده میسازد. این راهکار همچنین باعث میشود تا فرهنگ تفکر عمیق و انتقادی در سازمان نهادینه شود.

چرا این راه حلها ضروری هستند؟

تمرکز بر موقعیت منحصربهفرد و استفاده از منتورینگ، سازمانها را از مسیرهای ناکارآمد سنتی به سمت استراتژیهای خلاقانه و عملی هدایت میکند. در نتیجه، سازمانها میتوانند در محیطهای پویا و رقابتی امروز به موفقیتهای چشمگیر دست یابند.

کتاب «برآمده از موقعیت»، به شما کمک میکند تا درک عمیق تری از استراتژیهای رقابتی نوین به دست آورید. این کتاب به تشریح اصول شناسایی موقعیت منحصربفرد و نحوه افزایش رقابتپذیری کسب وکار میپردازد. برای اطلاعات بیشتر و تهیه کتاب، به وبسایت صفحه کتاب برامده از موقعیت مراجعه کنید.